Gruczoły okołoodbytowe u kotów to niewielkie, parzyste struktury znajdujące się symetrycznie po obu stronach odbytu zwierzęcia. Ich podstawową rolą jest produkcja charakterystycznej, intensywnie pachnącej wydzieliny, która pełni funkcję komunikacyjną i terytorialną. Dzięki tej substancji koty pozostawiają informacje zapachowe dotyczące swojej obecności, zdrowia, wieku czy statusu reprodukcyjnego. Wydzielina ta uwalniana jest naturalnie podczas defekacji pod wpływem nacisku kału przechodzącego przez odbyt.

Chociaż zwykle gruczoły te opróżniają się samoczynnie, zdarza się, że dochodzi do ich zapchania lub zapalenia. Przyczyną tego problemu może być nieprawidłowa dieta prowadząca do zbyt miękkiego stolca, który nie wywiera wystarczającego nacisku na gruczoły podczas wypróżniania. Innymi czynnikami sprzyjającymi powstawaniu problemów są alergie pokarmowe, przewlekłe stany zapalne jelit, pasożyty wewnętrzne, nadwaga lub specyficzna budowa anatomiczna kota.

Objawy świadczące o problemach z gruczołami okołoodbytowymi mogą początkowo być subtelne. Koty często próbują samodzielnie złagodzić dyskomfort poprzez intensywne lizanie okolic odbytu lub charakterystyczne „saneczkowanie”, czyli przesuwanie się po podłodze na pośladkach. W miarę rozwoju problemu pojawia się nieprzyjemny zapach z okolic odbytu, widoczne zaczerwienienie lub obrzęk, a także bolesność podczas wypróżniania. Niekiedy można zauważyć ciemną lub brązowawą wydzielinę na sierści w pobliżu odbytu.

W przypadku zauważenia takich objawów wskazana jest konsultacja weterynaryjna. Lekarz weterynarii oceni stan gruczołów i w razie potrzeby przeprowadzi ich oczyszczenie. Zabieg ten może być wykonany metodą zewnętrzną (poprzez delikatny ucisk skóry wokół odbytu) lub wewnętrzną (poprzez ucisk od strony prostnicy). Choć procedura ta bywa dla zwierzęcia niekomfortowa, przynosi szybką ulgę i zapobiega dalszym komplikacjom zdrowotnym.

Aby uniknąć problemów z gruczołami okołoodbytowymi u kota, warto zadbać o odpowiednią dietę bogatą w błonnik pokarmowy, która zapewni prawidłową konsystencję stolca i naturalne opróżnianie gruczołów. Regularna kontrola weterynaryjna oraz utrzymanie prawidłowej masy ciała zwierzęcia również sprzyjają profilaktyce zdrowotnej tego obszaru. Na rynku dostępne są także specjalistyczne suplementy diety wspomagające funkcjonowanie gruczołów okołoodbytowych poprzez poprawę pracy przewodu pokarmowego i formowania kału.

Świadomość właścicieli kotów na temat znaczenia tych niewielkich struktur oraz umiejętność rozpoznawania pierwszych objawów ich dysfunkcji pozwala na szybką reakcję i skuteczną pomoc pupilowi w sytuacji pojawienia się problemu zdrowotnego.