Skip to main content

oswojenie zwierząt, obłaskawienie,

zool. u dzikich wyższych zwierząt efekt osobniczego procesu polegającego na wygasaniu lęku przed człowiekiem, a więc i redukcji dystansu ucieczki (dystanse biologiczne), głównie dzięki habituacji (uczenie się zwierząt);

objawia się zanikaniem reakcji obronnych, np. akinezja, ucieczka i agresja, i szukaniem towarzystwa człowieka, który staje się kompanem; stosunek ten jest stopniowo rozciągany z jednego oswajającego człowieka na innych ludzi; oswojenie zwierząt jest wstępnym etapem prowadzącym do udomowienia zwierząt.

Przykładem oswajania zwierząt jest przetrzymywanie w domach różnych dzikich kotów choćby pum (Nubia), szympansów czy innych zwierząt dzikich, które mimo oswojenia dalej pozostają zwierzętami dzikimi, mimo najczęściej pozytywnego zachowania jest to zwierzę, które może stanowić zagrożenie dla człowieka, kot nigdy w pełni nie panuje nad takim zwierzęciem, najczęściej także te zwierzęta pozyskiwane są w sposoby moralnie dyskusyjne (odbieranie miotów dzikich zwierząt przed procesem socjalizacji pierwotnej).

 

udomowienie zwierząt, domestykacja,

całość procesów przekształcania się właściwości morfologicznych, fizjologicznych, rozwojowych i psychicznych zwierzęcia dzikiego pod wpływem długotrwałego oddziaływania człowieka, czynników genetycznych i środowiskowych.

udomowienie zwierząt dzikich poprzedzał okres ich oswojenia (oswojenie zwierząt); zwierzęta stadne łatwiej ulegają udomowieniu niż żyjące pojedynczo, które nawet po udomowieniu zachowują pewną niezależność (np. kot); najwcześniej nastąpiło udomowienie przodków psa domowego (szczątki znajdowane w stanowiskach kultur końca paleolitu, początku mezolitu), następnie owiec i kóz (9— 6 tys. lat p.n.e.), bydła, świń i osła, najpóźniej — konia; z ptactwa najwcześniej (ok. 4 tys. lat p.n.e.) — gołębia, potem kury i gęsi, a w okresie cesarstwa rzymskiego — kaczki.

Podając przykład kota domowego – to zwierzę udomowione, niezależnie gdzie kot urodzi, czy w domu z człowiekiem, czy za lokalnym śmietnikiem to zwierzę będzie udomowione, przodkiem kota domowego są wpierw oswajane a później udomowione wybrane sztuki żbika afrykańskiego, bezpośredniego przodka kota domowego. Kot domowy nie może być zwierzęciem dzikim (ani w połowie, ani w jednej czwartej, czy jednej szesnastej) mimo różnych teorii wypisywanych w internecie.

Mieszko Eichelberger

Zoopsycholog specjalizujący się w zachowaniu kotów domowych. Opiekun zwierząt domowych, edukator oraz pasjonat działań pro przyrodniczych. Moją pasją jest walka o poprawę warunków życia kotów domowych w Polskim systemie prawnym, przy okazji walczę też o wsparcie bioróżnorodności.

Leave a Reply